Op 13 december debatteert de Eerste Kamer over het wetsvoorstel voor een verbod op onbedwelmd ritueel slachten. De Eerste Kamerfractie staat voor een moeilijke afweging. De vrijheid van godsdienst wordt aangetast door een verbod op onbedwelmde slacht. Aan de andere kant staat de aantasting van het dierenwelzijn. Senator Marijke Vos bezocht slachterijen en sprak met deskundigen.

Waar gaat het om?

Onbedwelmd slachten van dieren is verboden, maar er is een uitzondering gemaakt voor de rituele slacht. Die uitzondering wil Thieme schrappen. De Tweede  Kamer heeft het wetsvoorstel aangenomen, zij het dat de Kamer een amendement heeft toegevoegd dat de mogelijkheid openhoudt voor onbedwelmde rituele slacht, mits de desbetreffende religieuze gemeenschap kan aantonen dat het dier niet meer lijdt dan bij de reguliere slacht. Onze fractie is intensief bezig met dit wetsvoorstel.

Bij het slachten

Collega-senator Ruard Ganzevoort en ik hebben onlangs een Joodse rituele slacht meegemaakt van kalveren, in het slachthuis op het FoodCenter in Amsterdam. Ik heb ook de halal slacht van schapen voor het Offerfeest meegemaakt in hetzelfde slachthuis, en vorige week nog de halal slacht van runderen. Het slachten van dieren is hoe dan ook een afschuwelijk gezicht. Bij de Joodse slacht werd het kalf op de rug gekanteld in een kantelbox, het bloed spoot eruit na de halssnede. Het werd rustig gedaan. De halal slacht van de schapen gebeurde volgens de methode van Halal Correct. Direct na de halssnede werd het schaap elektrisch verdoofd. De runderen werden niet gekanteld, maar bleven rechtop, de hals werd omhoog gestrekt zodat de snede goed kon worden aangebracht, en direct na de snede werd het rund verdoofd met een pin in de kop. Deze methode is ontwikkeld door de bedrijfsleider van het slachthuis op het FoodCenter samen met Halal Correct. Deze methode wordt door een deel van de moslimgemeenschap geaccepteerd, maar niet door iedereen. Voor de (orthodox) Joodse gemeenschap is deze methode onacceptabel.

Hoeveel lijden de dieren?

Hoeveel lijden de dieren onder deze slachtmethodes? Ludo Hellebrekers, hoogleraar Diergeneeskunde en gespecialiseerd in anesthesiologie, is er zeer uitgesproken over: de aantasting van het dierenwelzijn is bij rituele slacht aanzienlijk groter dan bij reguliere slacht. Het stervensproces, dus de periode van ernstige welzijnsaantasting, kan in het geval van runderen tot vier minuten duren. Het direct na de halssnede bedwelmen vermindert deze aantasting van dierenwelzijn, maar bedwelmen vooraf is het beste voor het dier.

Een moeilijke afweging

Wij staan voor een moeilijke afweging. De vrijheid van godsdienst wordt aangetast door een verbod op onbedwelmde slacht. Voor de betrokken religieuze gemeenschappen weegt dit zeer zwaar. Aan de andere kant staat de aantasting van het dierenwelzijn. Die we ook willen bezien in het hele proces van slacht en transport van dieren. Ook de betekenis van het amendement van de Tweede Kamer is van belang, welke ruimte biedt dit voor de religieuze gemeenschappen?

Meer informatie

De GroenLinks-werkgroepen Landbouw en De Linker Wang (platform voor geloof en politiek) organiseerden eerder twee expertmeetings over dit onderwerp. Lees meer