De overheid moet meer openheid van informatie geven. Dat regelen GroenLinks en D66 met het initiatiefvoorstel ‘Wet open overheid’ dat zij vandaag aanmelden voor behandeling in de Tweede Kamer. Deze wet zal de huidige Wet openbaarheid van bestuur (Wob) vervangen en bepaalt hoe de overheid omgaat met verzoeken van burgers om informatie. De indieners rekenen op steun van een meerderheid van de Tweede Kamer.

 

 

 

 

De Wet open overheid zorgt ervoor dat overheden uit zichzelf meer informatie ter beschikking stellen. Daarnaast kunnen overheden verzoeken om informatie straks minder gemakkelijk weigeren. De wet maakt bovendien een einde aan het probleem van mensen die misbruik maken van de huidige Wob om geld te verdienen door een beroep te doen op de Wet Dwangsom.

Linda Voortman, Tweede Kamerlid GroenLinks: “Er gaat een revolutie plaatsvinden in de wijze waarop overheden openheid van zaken geven. Nu is er een neiging om burgers, NGO’s en journalisten buiten de deur te houden. Ik vind dat burgers het recht hebben om te weten wat overheden doen en waar ons belastinggeld aan uit wordt gegeven. Daarom is het van belang dat we de Wob moderniseren zodat de overheid transparanter wordt”

Gerard Schouw, Tweede Kamerlid D66: “De overheid moet straks overheidsinformatie proactief openbaar maken. Niet langer is nee het uitgangspunt bij een verzoek om informatie, maar wordt ja het standaard antwoord. Tenzij iets openbaarmaking in de weg staat. Een grote stap voorwaarts voor de democratie en voor het vertrouwen in de overheid.”

De Wet open overheid leidt tot vijf grote veranderingen:

Er komt een Informatiecommissaris die gevraagd en ongevraagd advies geeft over de transparante overheid. Landen zoals Ierland, Groot-Brittannië, Canada, Hongarije en Duitsland hebben hier goede ervaringen mee.

Veel meer organen worden verplicht tot transparantie. Er komt een lijst van documenten die de overheid verplicht binnen een week actief openbaar moet maken. De ministerraad maakt haar agenda en besluitenlijst voortaan openbaar. Ook worden wetsvoorstellen die nog bij de Raad van State liggen toegankelijk. Tot slot kunnen ministers semipublieke instellingen aanwijzen die onder de Wet open overheid komen te vallen, zoals zorginstellingen en wooncorporaties.

Overheden kunnen minder makkelijk verzoeken om informatie weigeren. Dat zal voortaan beter gemotiveerd gebeuren. Ook kunnen mensen die informatie vragen straks inzicht krijgen in feiten, overwogen voor- en nadelen, kansen en risico’s en beleidsalternatieven. Daarnaast krijgen mensen die informatie vragen sneller duidelijkheid wat er met hun verzoek gebeurt. De beslistermijn wordt verkort.

Overheden gaan een informatieregister bijhouden zodat verzoekers kunnen zien welke documenten beschikbaar zijn. De overheid maakt zo uit eigen beweging meer informatie toegankelijk. Verzoekers kunnen daardoor gerichtere verzoeken indienen.

Er wordt een einde gemaakt aan mensen die geld verdienen door onmogelijke verzoeken om informatie op te vragen. De koppeling met de Wet dwangsom is in de Wet open overheid losgelaten.

Voortman en Schouw melden de Wet open overheid vandaag aan voor behandeling in de Tweede Kamer. In juni 2012 werd de oorspronkelijke initiatiefwet door GroenLinks Kamerlid Mariko Peters ter advisering voorgelegd aan de Raad van State. Sindsdien zijn vele gesprekken gevoerd met het Kabinet, politici, Wob-experts en betrokken instellingen uit het veld om te komen tot de uiteindelijke Wet open overheid. D66 is mede-indiener geworden.

Lees hier meer over de Wet Open Overheid

Zie ook: Wetsvoorstel: WOB-verzoeken weigeren straks lastiger (NRC 5 december)