Het getuigt volgens GroenLinks-Kamerlid Kathalijne Buitenweg van weinig zelfreflectie dat minister Grapperhaus tot op heden nauwelijks bereid lijkt politieke rekenschap af te leggen voor de beïnvloeding van wetenschappelijke rapporten door de top van het ministerie van Veiligheid en Justitie en wel gelegenheid ziet voor een schouderklopje aan zichzelf voor zijn oplossing van dit probleem.
Vorig jaar onthulde Nieuwsuur dat voormalig minister Opstelten en hoge ambtenaren druk zetten op onderzoekers van het WODC, het wetenschappelijk instituut dat zich buigt over vraagstukken rond justitie en veiligheid. Invloed op de inhoud en conclusies waren het doel van deze acties. Zo bemoeide Opstelten zich met een rapport over de juridische haalbaarheid van legalisering van drugs. “Zorg dat eruit komt dat legalisering van drugs juridisch niet kan” instrueerde hij zijn medewerkers.
De huidige minister legt steeds de nadruk op het feit dat veel onderzoekers de politieke druk hebben weerstaan, en dat de onderzoeken dus wetenschappelijk verantwoord zijn. Maar de onderzoeken zijn eerder ondanks dan dankzij de politieke top van goede kwaliteit gebleken. De minister is niet alleen verantwoordelijk voor het eindresultaat, maar ook de weg ernaar toe.
Op zich is GroenLinks blij met die geruststelling en met de toezegging dat er meer afstand komt tussen het ministerie van Justitie en Veiligheid en het WODC. Toch zijn de zorgen niet weg. Buitenweg stelt vandaag in de Kamer aan de orde dat het aan de onderzoekers te danken is dat de door Schoof gewenste lijn uit de rapporten bleef, niet aan de bewindslieden of de ambtelijke top. ‘Bij het ministerschap hoort dat je ook verantwoording aflegt voor daden van voorgangers. Dus wil ik dat Grapperhaus onderkent dat Opstelten fout zat toen hij de door hem gewenste conclusies van de drugsrapporten probeerde te dicteren. Een departement kan verder als er politiek verantwoordelijkheid is afgelegd. Toezegt dat dit in de toekomst niet meer mag gebeuren. Dat wil ik vandaag van Grapperhaus horen.’
Daarbij wil Buitenweg erkenning voor de WODC-klokkenluider die de zaak aan het licht heeft gebracht. Buitenweg: ‘Zij heeft de situatie eerst via interne procedures geprobeerd te veranderen, is niet persoonlijk richting de pers gestapt, heeft volgens de commissie die de situatie onderzoek te goeder trouw gehandeld en is desondanks beschadigd geraakt. Het zou de minister sieren als hij haar zijn dankbaarheid toont. Vooralsnog lees ik daar niets over terug en dat is gek.’