"Nederland is rijk genoeg om de klappen van de corona- en Oekraïnecrisis op te vangen, als we de kosten naar draagkracht verdelen. En dus streven we naar een eerlijk belastingsysteem, waarin een einde komt aan het belonen van belastingconstructies waar mensen met veel geld nu gebruik van kunnen maken", aldus GroenLinks-partijleider Jesse Klaver.
De lasten op kapitaal zijn de afgelopen 20 jaar gedaald, terwijl de lasten op arbeid zijn gestegen. Dat is het gevolg van politieke keuzes. Het risico dreigt dat het verschil nog groter wordt, omdat de heffing van de belasting in box 3 stilgelegd is na een uitspraak van de Hoge Raad. Op 1 april gaat Staatsecretaris Van Rij de Tweede Kamer hierover verder informeren.
Het Nederlandse belastingstelsel draagt, zoals uit verschillende onderzoeksrapporten blijkt, bij aan vermogensongelijkheid: inkomsten uit vermogen worden minder sterk belast dan inkomsten uit arbeid. Het is in Nederland makkelijker om een groot vermogen te laten groeien dan om een klein vermogen op te bouwen.
Klaver: “Voor de korte termijn dichten wij met onze wet een deel van de gaten. Maar voor de lange termijn is een grondige stelselwijziging noodzakelijk."
"Kabinetten hebben adviezen om het belastingstelsel te herzien keer op keer genegeerd. Doelbewust zijn constructies gecreëerd, uitgebreid en in stand gehouden die mensen met veel geld de mogelijkheid geven zo min mogelijk belasting te betalen.
Pretconstructies
De initiatiefwet richt zich op de regelingen die belastingontwijking mogelijk maken via Box 2, daarom ook wel de pretbox genoemd. Deze belastingbox is er voor mensen met een belang van minimaal 5% in een bedrijf. In de praktijk maken vooral zogenaamde ‘directeur-grootaandeelhouders’ (mensen die een bedrijf bezitten en daar zelf bij in dienst zijn) ervan gebruik, maar ook bijvoorbeeld partners bij accountants-, advocaten- en advieskantoren. Volgens het ministerie van Financiën gaat het om ongeveer 400.000 belastingplichtigen met in totaal €400 miljard aan vermogen, van wie een kleine groep het overgrote deel bezit.
Een andere veelgebruikte pretconstructie is gebaseerd op de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR). Deze regeling wordt veelvuldig gebruikt om de erf- en schenkbelasting te omzeilen.
Dit is wat GroenLinks met de wet wil:
- Schrappen van een regel waardoor directeur-grootaandeelhouders zichzelf maar een erg laag loon hoeven uitkeren, waardoor een groter deel van hun inkomen als winst wordt belast. Over winst betalen ze een lager belastingtarief.
- Minimaliseren van de mogelijkheid voor aandeelhouders om excessief te lenen van het eigen bedrijf, in plaats van inkomen uit te keren, en zo de inkomstenbelasting kunstmatig laag te houden.
- Afschaffen van de mogelijkheid om het betalen van belasting eindeloos uit te stellen na een overdracht, bijvoorbeeld door erfenis of schenking.
- De belastingtarieven in Box 2 gelijktrekken met die in Box 1, zodat directeur-grootaandeelhouders niet minder betalen dan werknemers met hetzelfde bruto inkomen.
- Beperken van de vrijstelling van erf- en schenkbelasting voor mensen die een bedrijf erven of krijgen.
Volgens berekeningen levert de wet jaarlijks minimaal 746 miljoen euro op voor de staatskas. Dat geld kunnen we goed gebruiken. Zo gaan de sterkste schouders weer meer de zwaarste lasten dragen.
